Satınalma Gücü Paritesi (SGP)
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılı Satınalma Gücü Paritesi (SGP) verilerini yayınladı. SGP, tanımlanmış bir mal ve hizmet sepetinin farklı ülkelerdeki fiyatlarını karşılaştıran bir göstergedir. Bu sayede, ülkeler arasındaki fiyat farklılıkları dengelenerek uluslararası düzeyde gerçek gelir ve harcama karşılaştırmaları yapılabilir.
Avrupa Birliği’ne Göre SGP
Avrupa Birliği İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) açıkladığı SGP’ye göre, 2023 yılında Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülkenin ortalama kişi başına gayri safi yurt içi hasıla (GSYH) endeksi 100 olarak belirlendi. Türkiye’nin SGP endeksi ise 73 olarak hesaplandı ve AB ortalamasının %27 altında kaldı. Bu, Türkiye’nin ekonomik olarak AB ülkelerinden daha düşük bir seviyede olduğunu göstermektedir.
36 Ülkelik Karşılaştırma
Eurostat’ın karşılaştırmasında, 27 AB üyesinin yanı sıra 3 Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkesi (İsviçre, İzlanda ve Norveç), 5 aday ülke (Türkiye, Kuzey Makedonya, Karadağ, Sırbistan ve Arnavutluk) ve 1 potansiyel aday ülke (Bosna-Hersek) yer aldı. Karşılaştırmada, kişi başına GSYH endeksi en yüksek olan ülke %239 ile Lüksemburg olurken, en düşük ülke %35 ile Bosna-Hersek olarak belirlendi.
Fiili Bireysel Tüketim
Ülkelerin gelişmişlik düzeylerini karşılaştırmak için kişi başına GSYH kullanılırken, tüketicilerin refah düzeylerini karşılaştırmak için kişi başına fiili bireysel tüketim endeksi daha uygun bir göstergedir. Fiili bireysel tüketim, mal ve hizmet satın almalarının yanı sıra kamu kurumları tarafından sunulan eğitim ve sağlık gibi hizmetleri de içerir.
Türkiye’de Fiili Bireysel Tüketim
Türkiye’nin kişi başına fiili bireysel tüketim düzeyi, AB ortalamasının %14 altında, 86 olarak hesaplandı. Bu, Türkiye’deki tüketicilerin AB ülkelerindeki tüketicilere göre ekonomik olarak daha düşük bir refah düzeyine sahip olduğunu göstermektedir. Karşılaştırmada, fiili bireysel tüketim değeri en yüksek olan ülke %138 ile Lüksemburg, en düşük ülke ise %42 ile Arnavutluk oldu.
Fiyat Düzeyi
Fiyat düzeyi endeksi, ülkelerin para birimlerinin alım gücünü döviz kurlarına göre karşılaştırır. Bir ülkenin fiyat düzeyi endeksi 100’ün üzerindeyse, o ülke karşılaştırıldığı ülke grubuna göre daha pahalıdır. 100’ün altındaysa ülke daha ucuzdur.
Türkiye’de Fiyat Düzeyi
Türkiye’nin fiili bireysel tüketime ilişkin fiyat düzeyi endeksi, 2023 yılında 38 olarak hesaplandı. Bu, AB ülkelerinde 100 Euro’ya satın alınan mal ve hizmetlerin Türkiye’de 38 Euro’ya satın alınabileceğini göstermektedir.
Sonuç
Türkiye’nin Satınalma Gücü Paritesi (SGP) verileri, ülkenin ekonomik olarak Avrupa Birliği ülkelerinden daha düşük bir seviyede olduğunu göstermektedir. Fiili bireysel tüketim düzeyi de AB ortalamasının altındadır, bu da Türkiye’deki tüketicilerin daha düşük bir refah düzeyine sahip olduğunu göstermektedir. Ancak Türkiye’nin fiyat düzeyi endeksi AB ülkelerinden daha düşüktür, bu da ülkede mal ve hizmetlerin daha uygun fiyatlı olduğunu göstermektedir.
